Jaki brendovi iz bilo koje niše spirit industrije će uvijek dobro stajati na tržištu, to jest dokle god ulažu u HR i marketing, dokle god rade projekte poput “Legacy” ili “World Class”, ali u poslednje vrijeme craft destilerije, te života dostojni i čovjeku po mjeri “zaposli se sam i kreiraj” koncept je sve realniji i sve popularniji. Većina craft destilata, bar za početak gleda kako se pozicionirati u lokalnoj zajednici, u svom regionu. Drugog načina i nema, obzirom da takvi projekti najčešće i nemaju budžet za plasiranje na velika tržišta. Nema tu ništa loše, naprotiv, svi poznati, korporativni džin, viski ili tekila brendovi su se, u nekim istorijskim fazama svoga razvoja, morali pozicionirati na lokalnom tržištu prvo, te su iz niza razloga od kojih u prvom redu kvalitet, originalnost i komunikacija postali ono što danas jesu te se prodali korporativnim “beverage” kompanijama. Mnogi od njih su, uvidjevši porast popularnosti kraftovskih brendića lansirali specijalne edicije svoga spirita, naročito u Džin konkurenciji.
Kraft koncepcija se puno ranije pojavila u sferi proizvodnje piva, po ugledu na male vinarije koje funkcionišu lokalno od vajkada. Bit ustanovljavanja male, lokalne mikropivare ima isti principijelni smisao kao i mala vinarija, raditi, razvijati i prodavati lokalno, bar za početak. Već osamdesetih godina prošlog vijeka zanatske(kraft) pivare su se počele pojavljivati u SAD-u, često u sklopu restorana kao jedinstveni pub doživljaj. Amerika ima prednost u birokratskom smislu u odnosu na evropu i većinu ostatka svijeta, gdje je tada, bilo gotovo nemoguće osnovati kraft pivaru a kamoli kraft destileriju. Zamislite samo da su neke od naših, već sada dobro poznatih, kraft destlierija rakije pošle u proces registracije 90-tih. To bi bila prava muka sa birokratijom i dozvolama. Slava Bogu, imamo “moonshine” rakiješinu. Ja lično nemam stomak za metanolom bogate destilate, ali neki moji prijatelji fantastično vare domaću rakiju.
Da se vratimo na temu, već početkom ovog milenijuma, kraft destilerije, inspirisani kraft pivnicama se pojavljuju na sceni u realnijim brojevima. Whiskey destilerije po Americi, Vodka destilerije po istočnoj Evropi, Rusiji i svuda drugdje, Brandy destilerije u okviru vinarija u cijeloj južnoj i centralnoj evropi, Rum mikro destilerije i Gin destilerije na raznim lokacijama, ali uglavnom najviše njih na području Britanije.
Situacija se dalje razvija sa pojavom i popularizacijom Craft cocktail barova, te revizijom i restauracijom profila zanimanja bartendera, što je imalo pozitivan efekat na cijelu bar industriju. Rijetke i neobične stvari, kraft burbon u koji je uloženo toliko truda, rada, novaca, vremena se, realno i pravilno, posmatra i poima od premium brendova korporativne etikete.
S tim u vezi, cijela kraft zajednica, ali i korporativna spirit industrija je apsolutno zavisna od bartendera kao institucije, sudije, ocjene kvaliteta i znalca kvalitetne kapljice. Ovo tim više jer su najefektniji marketing “reachout” danas – društvene mreže poput fejsbuka ili tvitera, a Barmenska zajednica definiše postove i tvitove, daje ocjene i radi događaje, takmičenja i kreira sve vezano za direktnu konzumaciju. Kod nas, nažalost, zanatske destilerije još uvijek ne prepoznaju barmene na taj način te ne ulažu u događaje, ne uključuju se dovoljno u edukaciju i ne trude se integrisati u bar zajednicu. Većina njih prosto i ne zna da takvo šta na svijetu postoji. Za sve treba vremena.
Nebojša Lazarević
17.01.2016, Kazanj, Ruska Federacija.
