U Maori mitologiji, Tiki je prvi čovjek na zemlji kojeg je stvorilo njihovo Božanstvo Tumatauenga i zavela prva žena, koju je Tiki našao u nekakvom jezeru tamo u Polineziji… Tiki takođe predstavlja veliku statuu humanoida izrezbarenog od drveta. To vam dalje sve objašnjava…
Don Beach, kako istražuju Jared Brown i Anistatia Miller u svojoj knjizi “Cuban Cocktails”, je još kao dječak od 10 – 15 godina dosta često bivao u Havani, zahvaljujući činjenici da je njegov deda bio oženjen Kubankom. A živjeli su u Nju Orlinsu. Don Beach (Don the Beachcomber) – prvi otac Tiki miksologije je navodno nekoliko puta i potvrdio da je inspiraciju za cijeli Tiki koncept svog prvog bara ali i same miksologije generalno nalazio u barovima koje je vidio na Kubi. U knjizi navode da su naišli na informacije da je i sam Trader Vic, kreator famoznog Mai Tai koktela i drugih iz ove niše, upravo kupio namještaj od Don Beachcombera za svoj prvi bar u Oaklandu(California). Šuška se da je Trader praktično “pozajmio” cijeli idejni koncept od Don-a na kome je izgradio cijeli lanac franšiza i danas poznat – “Tarder Vic’s”. Istorija priče piše, a Trader je poslije otvaranja desetak barova po americi otvorio jedan i u Havani.
Sve je počelo još 1934, kada je Ernest Raymond Beaumong Gantt(Don Beach) otvorio prvi i originalni bar u Los Angelesu. Originalni kokteli, neobičan garnish, sokovi svježeg voća u kombinaciji sa raznim likerima, odležanim i infuziranim rumovima sa Kariba i Polinezije te jako neobičnim čašama i bolama za posluživanje, poput Hurricane, Tiki God, Tiki Volcano bolw i drugih čaša! Izvori informacija, poput tekstova Davida Wandricha, Jareda Browna i Simona Forda tvrde da je Victor Bergeron (“Trader Vic”), koji je u to vrijeme držao poznati “barbecue bar” u Oaklandu(sjeverno od LA) shvatio potencijal ovog koncepta koji je razvijao Don Beach i praktično renovirao svoj bar, napravivši istraživanje i lansirao sličnu ili istu priču sa nekoliko receptura koje su i danas sjajne zvjezdice na koktel nebu, poput Mai Tai-a. Stvar se tako lijepo razvijala tokom 50-tih i 60-ih, tim više što nije bilo mogućnosti da se ode na Kubu već od 1954.
Istina, kako je Global Cocktail Culture polako tonula u industrijski koncept sastojaka, zajedno sa ostatkom industrije hrane kako je se tehnologija proizvodnje hrane razvijala. Već u 70-im je situacija sa svježim sastojcima u barovima i kvalitetnim spiritima bila taboo i “aristokratska” prošlost Gatsbijevskih vremena. Teško se sve to moglo uklopiti u nove koncepte nacionalnog standarda u Americi i Evropi. Ništa konkretno se nije dogodilo, osim Pina Colade na Puerto Ricu šezdesetih, do restauracije koktel kulture u poslednjih 30ak godina. Fenomen koji se u Bar Kulturi zove The Cocktail Craft Movement ili Contemporary Mixology ili prosto Contemporary Craft Cocktail Culture je društveno-trendovska činjenica u bar kulturi kojoj možemo zahvaliti restauraciju originalne koktel kulture, originalnog poimanja kvalitetnog destilata, tačnih odnosa sastojaka i drugačije percepcije uživanja pomenutih pića. U odnosu na razno-razne baybreeze-seabreeze, screwdriver(vodka+orange juice) koncepte miksanih pića, ovaj novi pokret je imao, tako da kažem, više hedonističku pozadinu. I Tiki pokret je imao svojih problema, i dan danas ih ima, da bude sveobuhvatno prihvaćen(tačnije rečeno: realno i pravilno percepiran) od kraft pokreta ali se u poslednjih nekoliko godina, zahvaljujući kolegama poput Danielle Dalla Pola ali i niza amerikanaca koji stoje iza “The Museum of the American Cocktail”, Tiki miksologija reafirmisala i sa savremenim metodama kreacije i fantastičnim trendom korištenja svježih i kvalitetnih sastojaka, našla na dobrom putu. Danas imate more tiki barova po svijetu. Tiki pića prosto trebaju enterijer Tiki bara da bi doživljaj bio potpun. Polinežnska i tropska kulinarska priča kao i dizajn eterijera i eksterijera nekog Tiki bara je bitan faktor u funkcionisanju takvog koncepta, pored osoblja u odgovarajućim kostimima i odgovarajućih menija hrane i pića.
Tiki kreacije na koje treba obratiti pažnju su: The original Mai Tai, Painkiller, Rum Sizzle, Rum Rangoon, The Quetzal, Singapore Sling, Original Don’s Zombie, Pina Colada(Coladas uopšte), Dark ‘n’ Stormy i drugi…
Nebojša Lazarević
Februar 2016, Kazanj (Rusija)
